Жаҳон банки Ўзбекистонга тўғридан-тўғри хорижий инвестициялар оқимини кўпайтириш ва бу ерда иқтисодий ўсишнинг янги манбаларини яратиш бўйича тавсиялардан иборат ҳисобот тақдим этди.
Ҳисобот манфаатдор давлат органларининг 2026 йилгача тўғридан-тўғри хорижий инвестицияларни жалб этиш бўйича янги стратегияни ишлаб чиқиш, шунингдек, уларни мамлакатда сақлаб қолиш, шунингдек, тармоқлар ва ҳудудлар бўйича янада кенгроқ тақсимлаш бўйича келгуси ишлари учун асос бўлиб хизмат қилади.
COVID-19 пандемиясининг таъсири, иқлим ўзгариши, Украинадаги уруш ва глобал ишлаб чиқариш ва савдо занжирларидаги ўзгаришлар трансмиллий корпорацияларнинг халқаро инвестиция стратегияларида ёндашувларини қайта кўриб чиқишга таъсир қилди. Шу нуқтаи назардан келиб чиққан ҳолда, Жаҳон банкининг ҳисоботи Ўзбекистон ҳукуматига тўғридан-тўғри хорижий инвестициялар (тўғридан-тўғри хорижий инвестициялар) жалб қилиш бўйича стратегик қарашлар ва аниқ мақсадларни таклиф этади.
Ҳисоботда инвестицияларни рағбатлантиришнинг мақсадли дастурини ишлаб чиқиш бўйича махсус методологиядан фойдаланган ҳолда инвесторлар учун энг жозибадор бўлган, шу билан бирга, Ўзбекистоннинг ривожи учун энг фойдали соҳалар келтирилган. Буларга икки турдаги соҳалар киради:
1) “ТТХИни жалб қилишга тайёр”;
2) ТТХИни жалб қилиш учун “истиқболли”.
Биринчи (“ТТХИни жалб қилишга тайёр”) тоифага кирувчи тармоқларда қисқа ва ўрта муддатли истиқболда ТТХИни жалб қилиш эҳтимоли юқори. Буларга, масалан, банк иши ва электр жиҳозлари, қадоқлаш материаллари, қайта тикланадиган энергия манбаларини ишлаб чиқариш киради.
Иккинчи (ТТХИни жалб қилиш учун “истиқболли”) тоифага кирувчи тармоқларнинг инвесторлар учун жозибадорлигини кўтариш мақсадида уларнинг салоҳиятини тўлиқ очиш бўйича қўшимча давлат сиёсати ва ислоҳотларни амалга ошириш талаб қилинади. Буларга, масалан, озиқ-овқат саноати ва қурилиш материаллари ишлаб чиқаришни киритиш мумкин.
Ҳисоботда бир қатор муҳим ислоҳотларни амалга ошириш бўйича тавсиялар берилган бўлиб, уларнинг амалга оширилиши сифатли хорижий инвестицияларни жалб қилиш нуқтаи назаридан мамлакатнинг рақобатбардошлигини оширишга хизмат қилади. Буларнинг қаторига қуйидаги соҳалардаги ислоҳотлар киради:
— инвестиция қонунчилигини такомиллаштириш;
— хорижий инвесторлар учун рағбатларни (стимулларни) тартибга солиш ва модернизация қилиш;
— иқтисодиётнинг устувор тармоқларида инвестиция муҳитини яхшилаш;
— инвестиция имкониятларини рағбатлантириш ва амалга ошириш учун мас’ул бўлган жараёнлар ва институтларни кучайтириш;
— давлат корхоналарини хусусийлаштириш жараёни ва давлат-хусусий шериклик (ДХШ) имкониятларидан қўшимча ТТХИ жалб қилиш мақсадида фойдаланиш.
Инвестиция қонунчилигини модернизация қилиш, иқтисодиётнинг устувор тармоқларида инвестисия муҳитини яхшилаш ва бошқалар тавсия этилади.
Жаҳон банки Ўзбекистонга тўғридан-тўғри хорижий инвестициялар оқимини кўпайтириш ва бу ерда иқтисодий ўсишнинг янги манбаларини яратиш бўйича тавсиялардан иборат ҳисобот тақдим этди.
Ҳисобот манфаатдор давлат органларининг 2026 йилгача тўғридан-тўғри хорижий инвестицияларни жалб этиш бўйича янги стратегияни ишлаб чиқиш, шунингдек, уларни мамлакатда сақлаб қолиш, шунингдек, тармоқлар ва ҳудудлар бўйича янада кенгроқ тақсимлаш бўйича келгуси ишлари учун асос бўлиб хизмат қилади.
COVID-19 пандемиясининг таъсири, иқлим ўзгариши, Украинадаги уруш ва глобал ишлаб чиқариш ва савдо занжирларидаги ўзгаришлар трансмиллий корпорацияларнинг халқаро инвестиция стратегияларида ёндашувларини қайта кўриб чиқишга таъсир қилди. Шу нуқтаи назардан келиб чиққан ҳолда, Жаҳон банкининг ҳисоботи Ўзбекистон ҳукуматига тўғридан-тўғри хорижий инвестициялар (тўғридан-тўғри хорижий инвестициялар) жалб қилиш бўйича стратегик қарашлар ва аниқ мақсадларни таклиф этади.
Ҳисоботда инвестицияларни рағбатлантиришнинг мақсадли дастурини ишлаб чиқиш бўйича махсус методологиядан фойдаланган ҳолда инвесторлар учун энг жозибадор бўлган, шу билан бирга, Ўзбекистоннинг ривожи учун энг фойдали соҳалар келтирилган. Буларга икки турдаги соҳалар киради:
1) “ТТХИни жалб қилишга тайёр”;
2) ТТХИни жалб қилиш учун “истиқболли”.
Биринчи (“ТТХИни жалб қилишга тайёр”) тоифага кирувчи тармоқларда қисқа ва ўрта муддатли истиқболда ТТХИни жалб қилиш эҳтимоли юқори. Буларга, масалан, банк иши ва электр жиҳозлари, қадоқлаш материаллари, қайта тикланадиган энергия манбаларини ишлаб чиқариш киради.
Иккинчи (ТТХИни жалб қилиш учун “истиқболли”) тоифага кирувчи тармоқларнинг инвесторлар учун жозибадорлигини кўтариш мақсадида уларнинг салоҳиятини тўлиқ очиш бўйича қўшимча давлат сиёсати ва ислоҳотларни амалга ошириш талаб қилинади. Буларга, масалан, озиқ-овқат саноати ва қурилиш материаллари ишлаб чиқаришни киритиш мумкин.
Ҳисоботда бир қатор муҳим ислоҳотларни амалга ошириш бўйича тавсиялар берилган бўлиб, уларнинг амалга оширилиши сифатли хорижий инвестицияларни жалб қилиш нуқтаи назаридан мамлакатнинг рақобатбардошлигини оширишга хизмат қилади. Буларнинг қаторига қуйидаги соҳалардаги ислоҳотлар киради:
— инвестиция қонунчилигини такомиллаштириш;
— хорижий инвесторлар учун рағбатларни (стимулларни) тартибга солиш ва модернизация қилиш;
— иқтисодиётнинг устувор тармоқларида инвестиция муҳитини яхшилаш;
— инвестиция имкониятларини рағбатлантириш ва амалга ошириш учун мас’ул бўлган жараёнлар ва институтларни кучайтириш;
— давлат корхоналарини хусусийлаштириш жараёни ва давлат-хусусий шериклик (ДХШ) имкониятларидан қўшимча ТТХИ жалб қилиш мақсадида фойдаланиш.