Атом энергияси бўйича халқаро агентлик (MAGATE) Ўзбекистонда фаолият кўрсатаётган ягона тадқиқот реакторининг тадқиқот реакторларининг узоқ муддатли ишлаши хавфсизлиги бўйича эксперт баҳосини ўтказди, деб хабар қилди агентлик Матбуот хизмати.
Миссиянинг экспертлар жамоаси Ўзбекистоннинг эскирган реакторни хавфсиз ва ишончли ишлашини таъминлаш мақсадида самарали бошқаришга содиқлигини юқори баҳолади, шунингдек, ускуналарни модернизация қилиш ва янгилаш бўйича қатор лойиҳалар муваффақиятли амалга оширилаётганини қайд этди.
Тошкент шаҳри яқинидаги Улуғбек қишлоғида жойлашган VVR-SM тадқиқот реактори Ўзбекистон Фанлар академияси Ядро физикаси институтига тегишли ва бошқарилади. У асосан тиббий радиоизотопларни ишлаб чиқариш учун ишлатилади. Реактор 1959 йилда 2 мегаватт қувват билан ишлай бошлаган, 1980 йилда эса 10 мегаваттгача оширилган. 2017 йилдан бери IAEA кўмагида WWR-SM хавфсизлик даражасини ошириш ва хавфсиз ишлашни таъминлаш учун бир нечта йирик модернизация лойиҳаларини амалга оширди.
Ядро физикаси институтига ташриф буюрган MAGATE бош директори Рафаэл Мариано Гросси WВР-СМ реакторининг изотоп ишлаб чиқаришдаги кўп йиллик тажрибасини юқори баҳолади.
Тадқиқот реакторларининг узоқ муддатли эксплуатацияси хавфсизлиги (SALTO-RR) миссияси тадқиқот реакторлари дастурлари ва иш фаолиятини IAEA хавфсизлик стандартлари ва халқаро экспертлар жамоаси тажрибаси асосида баҳолайди.
Ўзбекистонда бўлиб ўтган WWR-SMda MAGATE’нинг икки вакили ва Канада, Покистон ва Жанубий Африкадан уч нафар халқаро эксперт бошчилигидаги миссия такомиллаштириш лозим бўлган йўналишларни белгилаб берди ва уларни ҳал қилиш бўйича тавсиялар берди. Хусусан, даврий хавфсизликни текшириш ва модификацияни бошқариш учун расмий жараёнларни ўрнатиш ва WVR-SM реакторининг қаришини бошқариш дастурини халқаро хавфсизлик стандартларига мувофиқ кўриб чиқиш.
Қайд этилишича, Ўзбекистон 2027-йилда навбатдаги SALTO-RR миссиясига мезбонлик қилади.